Operi „Koštana“ dodeljena godišnja nagrada revije „Muzika Klasika“ u kategoriji „Koncert godine“, a Radmili Smiljanić „Nagrada za izuzetan doprinos klasičnoj muzici“

Opera Petra Konjovića „Koštana“, u produkciji Narodnog pozorišta u Beogradu, dobitnik je godišnje nagrade revije „Muzika Klasika“ u kategoriji „Koncert godine“ za 2019. godinu, dok je nekadašnjoj prvakinji Opere nacionalnog teatra Radmili Smiljanić pripala „Nagrada za izuzetan doprinos klasičnoj muzici“.

Pomenuta priznanja, kao i još 15 u raznim kategorijama, uručena su 31. januara na svečanosti održanoj u Muzeju Narodnog pozorišta u Beogradu. 

U ime ansambla, nagradu je iz ruku glavne i odgovorne urednice časopisa Aleksandre Paladin primila dirigentkinja Ana Zorana Brajović.

Umesto gospođe Smiljanić, koja je bila sprečena da dođe, nagradu je preuzela njena nekadašnja studentkinja, sopran Marijana Šovran.

Među nagrađenima, u kategoriji "Mladi izvođač godine", je i sopran Mina Gligorić, koja je na premijeri "Koštane" pevala naslovnu ulogu. 

Svečanom uručenju nagrada prisustvovale su upravnica Narodnog pozorišta Ivana Vujić i direktorka Opere Jasmina Trumbetaš Petrović.

Nagrada "Muzika Klasika" ustanovljena je 2010. godine, kada je izašao prvi broj istoimene revije.

Osmišljena je kao priznanje domaćim umetnicima, festivalima, izdavačima, kritičarima, muzičkim institucijama i medijima, koji su u okviru kalendarske godine ostavili najznačajniji trag na domaćoj muzičkoj sceni. 

Dodeljuje se u 17 kategorija, a među dosadašnjim dobitnicima nalaze se eminentna imena domaćih solista, ansambala, institucija, izdavača, medija i drugih.

Konjovićeva „Koštana“, prema istoimenoj dramskoj priči Borisava Stankovića, pod dirigentskom upravom Ane Zorane Brajović i u režiji Juga Radivojevića, premijerno je izvedena na Velikoj sceni 14. juna prošle godine.

Na taj način, posle čak šest decenija od poslednje premijere u Narodnom pozorištu, jedna od najpopularnijih domaćih opera, čija se priča dešava u epohi, ponovo je, ali u novoj modernoj postavci, u koju su na suptilan način uključeni i brehtovski elementi, postala sastavni deo redovnog operskog repertora nacionalnog teatra.

Praizvođenje Koštane – opere u pet slika, za koju je Konjović napisao i libreto, održano je 16. aprila 1931. godine u Zagrebu, a nešto više od mesec dana kasnije, 27. maja, prvi put postavljena je u Narodnom pozorištu u Beogradu u kojem je, u međuvremenu, premijerno izvedena još četiri puta. 

Konjovićeva opera „Koštana“ - „lirski ustreptala dramska poema neiživljene ljubavne strasti“ u kojoj je „lokalni kolorit vranjskog ambijenta dat u jarkim bojama stilizovane narodne popevke i u široko razvijenim živopisnim narodnim igrama“, a „žeđ za životom i žaljenje za mladošću, propušteno kroz psihu balkanskog čoveka i označeno kao „sevdah“ i „žal za mladost“ dobilo izvanredno suptilan i psihološki nijansiran muzički izraz“, i danas se smatra vrhuncem u razvoju srpske opere.

Radmila Smiljanić, sopran, rođena je u Banjaluci. Nižu muzičku školu završila je u rodnom gradu, a zatim upisuje i srednju muzičku školu koju će kasnije završiti u Beogradu, u klasi profesorke Biserke Cvejić. Muzičku akademiju u Ljubljani, upisala je 1959. u klasi profesora Julija Beteta. Posle njegove smrti, odlučila je da studije nastavi u Sarajevu, gde je kasnije, 1965. i diplomirala u klasi profesorke Brune Špiler. 

Diplomirala je s predstavom Jakova Gotovca „Ero s onoga svijeta“, a zahvaljujući izvanrednom tumačenju Đule, dobila je trogodišnji angažman u Sarajevskoj operi.

Ta uloga „uvodi“ je u prvi sopranski fah, a potom slede još zahtevnije role – Leonora u Verdijevom Trubaduru, Toska u istoimenoj operi Đakoma Pučinija i svakako Katarina Izmajlova u istoimenoj operi Dmitrija Šostakoviča.

O toj ulozi, kritičar slovenačkog „Dela“ Danilo Švara je napisao da je Smiljanićeva „ svojim lepim, punim visinama, sigurno postavljenim glasom koji će se vremenom razvijati, svoju ulogu pevački donela tako da je možemo lako ubrojiti među naše najbolje pevačice”.

Već 1967. godine, dirigent Oskar Danon pozvao je Radmilu Smiljanić da sa ekipom beogradskih solista na gostovanju u Barseloni tumači partiju Fatamorgane u operi Sergeja Prokofjeva „Zaljubljen u tri narandže“ i ulogu Lize u „Pikovoj dami“.

Posle ovog gostovanja usledio je poziv iz Narodnog pozorišta u Beogradu i debi 3. marta 1968. godine u ulozi Leonore, u Verdijevom „Trubaduru“. Nedugo posle toga, 1. septembra, iste godine, usledio je i stalni angažman u Narodnom pozorištu u Beogradu. 

Prema njenom mišljenju, ukazanu šansu je iskoristila „na najbolji mogući način”, ali je i istakla da je imala određenu dozu sreće da peva velike uloge, jer su tadašnje velike zvezde Opere Narodnog pozorišta u Beogradu, pre svih Milka Stojanović i Radmila Bakočević, veoma često nastupale u inostranstvu.

Pored glasovnih mogućnosti i besprekorne tehnike, njenu karijeru obeležile su i vrhunske glumačke kreacije. Glavne uloge tumačila je i u „Aidi“ (Aida), „Otelu“ (Dezdemona), „Balu pod maskama“ (Amelija), „Boemima“ (Mimi), „Turandot“ (Liu), „Madam Baterflaj“ (Ćo Ćo San), „Don Đovaniju“ (Dona Ana), „Figarovoj ženidbi“ (Grofica), „Evgeniju Onjeginu“ (Tatjana), „Prodanoj nevesti“ (Marenka), „Letećem Holanđaninu“ (Senta), „Otadžbini“ (Anđa)...

 Nastupala je sa  velikanima operske scene kao što su Mario  del Monako, Plasido Domingo, Miroslav Čangalović, Hoze Kareras, Đuzepe di Stefano, Biserka Cvejić, Marta Medl..

Radila je i kao profesor, najpre na Muzičkoj akademiji u Sarajevu, a potom, u statusu docenta, na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu.
M.B.